Kasstroom van levensbelang voor ondernemingen

Let op de kasstromen, niet op de omzetOmzet binnenhalen is altijd leuk, vooral als je ondernemer bent. Maar nog belangrijker dan je omzet, is je kaspositie: hoeveel geld komt er daadwerkelijk binnen en hoeveel gaat er dagelijks uit?
Banken, maar ook investeerders vinden toekomstige kasstromen belangrijker dan jouw toekomstige omzet. Houd hier dus dagelijks grip op en optimaliseer!

De geldstroom is de aorta van de bedrijfsvoering. Het is allesbepalend. Toch blijkt in de praktijk dat bedrijven te weinig of zelfs helemaal geen inzicht hebben in het geld dat binnenkomt en dat eruitgaat. In een stabiele markt komt een MT daar nog mee weg, maar wanneer de markten zo turbulent zijn als nu, dan gaat het al snel mis.
De realiteit heeft bedrijven met de neus op de feiten gedrukt. Nieuwe business is moeilijk te genereren, bestaande klanten nemen minder af en het is dus noodzakelijk naar de kostenkant te kijken om de winstgevendheid op peil te houden. Het ontslaan van medewerkers levert op korte termijn weinig op en leidt op langere termijn tot kapitaalvernietiging, tenzij u denkt dat de markt nooit weer aantrekt. Voor veel bedrijven is dit niet nodig omdat er forse besparingen zijn te realiseren op het uitstaande werkkapitaal, zodat ernstig kan worden bespaard op de financieringslasten.
Het zijn niet alleen de externe omstandigheden die een belangrijke rol spelen bij de cashflow. Ook hard groeien en krimpen brengt onbalans in de dagelijkse inkomsten en uitgaven. Er is altijd verschil tussen het moment dat de kosten worden gemaakt en dat de gegenereerde inkomsten ook daadwerkelijk binnen zijn. In tijden van recessie komt daarbij dat de inkomsten stagneren en vaak ook vertraagd zijn.

Rolling forecast
Helder inzicht in de cashflow krijgt u door de som van de cash die binnenkomt en die uitstroomt over een bepaalde periode inzichtelijk te maken. Het maakt duidelijk waar uw eigen behoefte aan cash zich manifesteert, het maakt het ook mogelijk om daar op te sturen. Wanneer er sterke schommelingen optreden is het wijs om de periode waarbinnen gepland wordt te verkorten. Vooral voor bedrijven die in een roerige markt opereren is dat belangrijk. Overweeg om een rolling forecast te maken op dagbasis. Direct overzicht is essentieel om snel te kunnen handelen.



Maar overzicht alleen is niet genoeg, er moet ook begrip zijn van de situatie. Maak daarom een sensitiviteitsanalyse [1]. Bepaal daarin de kwetsbaarheid van de cashpositie als het gaat om een 10-procent-verandering. Maak de analyse voor alle operationele parameters (prijs, volume, variabele en vaste kosten), het werkkapitaal (debiteuren, crediteuren, voorraad) en de financiële parameters (rente, aflossing, dividend).
Gebruik de resultaten om diverse scenario's door te rekenen. Hier maakt u de overstap van reactief naar proactief en wordt uw controle aanzienlijk verbeterd. Dit is ook een moment om de banken te benaderen en de diverse scenario's met hen door te spreken. Mocht het nodig zijn, dan heeft u een streepje voor bij de banken. U toont dat het management er kort op zit en dat u realistisch opereert. Dat is belangrijk voor de vertrouwensband. 

Actie nu
Inzicht, overzicht en noodscenario's zijn noodzakelijk, maar zetten in een acute cashnood geen zoden aan de dijk. Om uw cashpositie en -flow te verbeteren kijkt u naar die mogelijkheden met direct cash impact. Dat betekent heronderhandelen met toeleveranciers, waarbij ook de betalingstermijn op de agenda staat. Maar denk ook aan sale- en lease back-constructies, het stoppen van investeringen, het verkopen van incourante voorraden of assets. Verder komt uiteraard ook het outsourcen van (deel)processen in beeld. Sommige partijen zijn nog steeds bereid tot een up front-investering. En, weliswaar niet erg populair, maar ook het beëindigen van flexibele arbeid en reduceren van het personeelsbestand zijn opties. Alles voor de cashflow, die bepaalt uiteindelijk of u in business blijft.
Intern valt er vaak nog winst te behalen bij het debiteurenbeheer. Uw klanten proberen betalingstermijnen op te rekken. Zorg daarom dat u goed zicht heeft op uw goede en slechte debiteuren. Bent u afhankelijk van een beperkt aantal grote klanten? Maak ook hier weer scenario's voor als het misgaat. Ga na het verstrijken van de termijn niet direct met de deurwaarder dreigen. Ga wel vroegtijdig in gesprek over een betalingsregeling, bijvoorbeeld de eerste dag na de termijn. Bij afnemers met een lossere betalingsmoraal, is contact voor het verstrijken van de termijn raadzaam.

Valkuilen
In de praktijk blijkt prijs de primaire cash driver. Te vaak focust het management daarom op de kostenkant, terwijl pricing vaak een beter resultaat geeft. De reflex is om de prijs te verlagen in een poging het volume op peil te houden. Hiermee snijdt u zich onnodig in de vingers. Segmenteer liever uw klanten en bepaal welke prijsgevoelig zijn en welke minder. Verlaag uw prijs alleen voor die specifieke groepen als het niet anders kan.
Een andere te bestrijden reflex is het snijden in de marketing- en salesactiviteiten. Houd die juist in deze tijden op peil. Een kostenreductie hier heeft veel minder invloed dan het op peil houden van prijs en volume. Tot slot, zorg dat de financiële afdeling de kwaliteit heeft om de noodzakelijke stappen en analyses te kunnen uitvoeren. Zorg voor de toegankelijkheid van de relevante data (verkoopcijfers, etc.) Anders treden er verstoringen op in het beeld.

To do list

• Maak een overzicht waarin de cashbewegingen op verschillende momenten in de tijd worden weergegeven.
• Verkort de planningcyclus, overweeg rolling forecast op dagelijkse basis. 
• Maak een sensitiviteitsanalyse voor operationele, werkkapitaal en financiële parameters. 
• Maak (nood)scenario's en bespreek die met de bank. 
• Handel op basis van direct cash impact (leveranciers, investeringen, verkoop assets, etc.).
• Ga over tot actief debiteurenbeheer. 
• Weersta de reflex om eenzijdig te focussen op kosten, pricing is vaak effectiever.
• Houd uw volume en prijs zo lang mogelijk op niveau. 

[1] In een sensitiviteitsanalyse wordt onderzocht in welke mate het resultaat van een onderzoek wordt beïnvloed door een verandering van methode, van waarden, variabelen of uitgangspunten. Hiertoe worden een aantal verschillende scenario's naast elkaar gelegd. Op deze wijze tracht men de variabelen te identificeren, die de resultaten het meest beïnvloeden.